Rusland terug

Woensdag 4 juli
Bus en gids wachten ons op voor een stadsrit door Yekaterinburg. Ons gezelschap is moe en mat. De vrouwelijke gids heeft de grootste moeite om haar, in hoog tempo voorgelezen verhaal, letterlijk geciteerd uit de Lonely Planet, boeiend voor ons te maken. Marijke en ik hebben met haar te doen. Waarschijnlijk gaat zij voor de eerste keer met een buitenlandse groep op stap.
Yekaterinburg is gesticht in 1723 en genoemd naar de vrouw van tsaar Peter de Grote. Het was aanvankelijk een versterkt fort van waaruit Peter de Grote de Oeral, rijk aan mineralen en ijzererts, begon te exploiteren. Yekaterinburg was een onbeduidend stadje totdat het in 1918 wereldnaam kreeg door de moord op de tsarenfamilie. Tsaar Nicolaas II was met zijn familie door de Bolsjewieken verbannen naar Yekaterinburg en werd samen met vrouw en kinderen gevangen gezet in een koopmanshuis. Hier werden hij en zijn gezin in juli 1918 doodgeschoten. Na de val van de Sovjet Unie is op deze plek een herdenkingskathedraal gebouwd: de kathedraal van het Bloed. De kerk is pas sinds 2003 klaar.
Indrukwekkender dan de kathedraal vind ik het hoekje met foto’s en andere herinneringen aan de plek waar de Romanovs hun laatste dagen hebben doorgebracht.
Voor de kerk staat een kruis met daaronder de bronzen beelden van de omgekomen tsarenfamilie.
We wandelen door de stad. Een zware onweersbui doet mij als eerste in de bus belanden, de rest van het gezelschap volgt snel. We gaan terug naar onze campingplek, in de veronderstelling morgen in deze stad terug te komen en dan ook onze internetzaken af te werken.
Maar het loopt anders. Door een misverstand tussen George en onze tolk Roman, blijkt dat wij nog maar een nacht op het terrein kunnen staan en morgen moeten vertrekken. George brengt het nogal laconiek, maar wij vinden dat hij als begeleider de afspraken die Roman maakt moet controleren. Er ontstaat over dit thema een conflict tussen de leiding en een van de groepsleden. We zijn het helemaal eens met de kritiek, maar niet met de manier waarop het wordt gebracht. Bij de gezamenlijke maaltijd zijn George en Wil niet aanwezig. De sfeer aan tafel is alles behalve gezellig. Marijke en ik zouden het liefst in onze eigen auto eten. Na het toetje zijn wij verdwenen. Met bruiloftsmuziek op de achtergrond proberen wij in slaap te komen. Het lukt minder goed dan wij hoopten. 

Donderdag 5 juli
In plaats van een rustdag wordt het een rijdag. Op naar Miass. Na 360 km zitten we 70 km voorbij Miass. In de buurt van Satka vinden we een motel met parkeerplaats. Het ziet er uit als de velen die we al hebben aangedaan.

     

Vrijdag 6 juli
Vandaag rijden we naar Ufa. Zowel de weg als de plek van overnachting is ons bekend van de heenreis. Het is een mooi hotel en we zullen hier twee nachten blijven.
Wij vertrekken vroeg omdat wij willen computeren. Eenmaal aangekomen blijken wij er niet te kunnen staan. Met handen en voeten en via de foto’s op de laptop laten wij zien dat wij op de heenreis ook hier hebben overnacht. Ze zijn allervriendelijkst, maken ons duidelijk dat er een bruiloft is en dat het niet gaat. Het is vroeg in de middag en het zal nog uren duren voor de anderen komen. We balen.
Als Wil arriveert vragen wij haar waarom zij niet telefonisch deze plek heeft gereserveerd. Ze zegt op de heenreis de plek voor de terugreis vastgelegd te hebben, maar er is volgens haar met Russen moeilijk afspraken te maken.
Later zien we dat wij twee dagen eerder in Ufa zijn dan op het voor de reis vastgestelde reisschema staat. Niet de Russen maar onze reisleiding heeft zich vergist.
We vinden voorbij Ufa een plek om te overnachten. Onze auto staat voor vakantiehuisjes en het is tot laat in de avond een gezellige drukte om ons heen. 

Zaterdag 7 juli
Het is zowaar warm als we vertrekken. Gelukkig vinden we zonder al te veel moeite de rondweg langs Ufa. De anderen zijn door de stad gereden en hebben veel moeite moeten doen om op de goede weg te komen.

Vroeg en ruim op tijd zijn wij op het afgesproken waypoint. Vlak bij Naberezzhnyne Celny is er een camperplek voor onze campers.
We vragen Roman de elektriciteit te regelen. Aan het begin van de reis is onze camperaccu aan zijn laatste traject begonnen en zonder opladers doet hij niets meer. Roman komt terug met de mededeling dat er geen elektriciteit is. Geïrriteerd gaan wij het zelf regelen en het lukt. (Roman heeft het waarschijnlijk niet eens gevraagd ….)
We zitten bijna aan de grote weg en hebben prachtig zicht op de politiecontroles die voor onze deur plaats vinden. Er worden veel bekeuringen uitgedeeld. Een vrachtwagen met daarachter een witte sportwagen krijgen het signaal aan de kant te gaan staan. De vrachtwagen wordt als eerste gecontroleerd. Ineens zien we de witte wagen als een speer wegschieten en het kleine weggetje langs onze parkeerplaats instuiven, de politie met loeiende sirenes er achteraan. Ons gefrustreerd achterlatend omdat we niet kunnen zien hoe het afgelopen is. Daarom kijk ik ook liever naar politieseries ….
We maken een heerlijke salade en genieten van deze mooie zomeravond. Om 11 uur is het nog 30 graden. Tot 12 uur zitten we buiten met de verlichting van een prachtige sterrenhemel. 

Zondag 8 juli
Het is echt een zon-dag. De temperatuur is bij het opstaan al 28 graden. We hebben een korte rit voor de boeg, 180 km. In de buurt van Kazan wordt een overnachtingsplaats gezocht. Wij willen wel Kazan in; Henny, Ruud, Tineke en Herman ook. We vinden een goede bewaakte parkeerplaats voor onze campers.
Kazan ziet er ongelooflijk verzorgd en schoon uit. Dit blijkt niet verwonderlijk want bij de viering van het duizendjarig bestaan van de stad hebben zowel de parken als de gebouwen een grondige opknapbeurt gekregen.
Kazan is een van Ruslands oudste Tartaren-plaatsen en al genoemd in 1005. Het Kremlin is het centrale punt van het historische stadscentum. Met gelden van de Unesco is het opgeknapt en gerestaureerd. Het ziet er nu erg mooi uit, bijna onwerkelijk.

We dwalen door de stad, kijken naar de statige koopmanshuizen en de vele kerken, o.a. de Peter en Paulkathedraal. Genieten van de vele winkels en terrassen en constateren dat het een prachtige stad is.
Op de camping regelen we eerst de elektriciteitsvoorziening, onze koelkast moet met dit warme weer niet buiten werking raken.
We worden geconfronteerd met een gitzwarte lucht. Dit voorspelt niet veel goeds. Uit voorzorg laten we het dak van de camper zakken. Er komt een noodweer …. De auto schudt en kraakt, zelfs de grote vrachtwagens bewegen. De wind raast over het parkeerterrein. De regen valt met bakken uit de hemel en het bliksemt en dondert alsof het einde der tijden wordt ingeluid. Marijke heeft de dag van haar leven, een mooier vuurwerk heeft ze in tijden niet gezien en ik …, ik weet van angst niet waar ik blijven moet.
In de hele stad Kazan is het licht uitgevallen en als wij ons ‘s avonds in het motel willen douchen doen we dat bij kaarslicht. 

Maandag 9 juli
We willen vandaag naar Novgorod. Het wordt een lange rijdag. De wegen zijn redelijk en toch verbazen we ons over de vele auto-ongelukken onderweg: gekantelde vrachtwagens, in elkaar gedeukte terreinwagens, soms meer dan vier op een dag. De vrachtwagens maken de meeste ongelukken. Ze zijn slecht beladen, hebben gladde banden, rijden roekeloos en op wegen met onverwachte diepe gaten verliezen ze vaak de macht over het stuur en komen in de berm terecht.
Na 438 km zitten we midden in Novgorod op het afgesproken waypoint. Ook Ruud en Hennie ontmoeten we daar. De rest kan het punt niet vinden. Via sms wordt geprobeerd de groep op een zelfde plek bij elkaar te krijgen. In overvolle steden waar ieder in een andere uithoek zit, is dat niet eenvoudig. Uiteindelijk komen we weer samen op een drukke TIR-plaats aan de M7. Het heerlijke sjasliekrestaurantje op de parkeerplaats compenseert het razende verkeer op de autoweg. 

Dinsdag 10 juli
Het is koud en het regent. We nemen de M7, de doorgaande weg naar Moskou, op weg naar Suzdal waar we enkele dagen zullen blijven. We rijden een vierbaans weg die nog niet op de kaart is aangegeven. Wat een luxe! De omgeving wordt kleinschaliger en lieflijker. Het wordt voor ons “behapbaar postzegelformaat”.
Suzdal en Vladimir behoren tot de Gouden Ring. Een benaming voor een twintigtal historische steden die in een halve cirkel van 100 tot 250 km ten oosten van Moskou liggen. Deze steden spelen al vanaf 1100 een grote rol in de geschiedenis van het oude Rusland. Suzdal schijnt een van de mooiste steden van de Gouden Ring te zijn.
In Suzdal hebben we onze overnachtingsplek op de parkeerplaats van een groot toeristencomplex. Deze campingplaats wordt door Kangaroo ook gebruikt voor de andere reizen naar Rusland. Het is een immens hotelcomplex met alle denkbare faciliteiten tot een concertzaal toe, maar heeft absoluut geen sfeer. Ik stel me voor hoe de partijbonzen hier, al of niet met eigen vrouw, hun vakantie doorbrachten. Nu worden toeristen uit Japan, Korea, Amerika en Europa in grote bussen afgeleverd om te genieten van het moois dat deze omgeving te bieden heeft.
Vanaf deze plek kunnen we lopend het stadje in en dat is een zeer aantrekkelijk vooruitzicht. Maar eerst maken we ons verslag af en proberen via de internetmogelijkheden van het hotel onze resultaten naar jullie toe te sturen. 

Woensdag 11 juli
Bij de meeste campers zitten de gordijnen nog dicht als wij om 9 uur naar het stadje lopen.
Het eeuwenoude karakter van het stadje is wonderbaarlijk goed bewaard gebleven. Er is geen nieuwbouw en nergens resten van teloorgegane fabrieken of rokende schoorstenen van vervuilende industrieën. Het is een sprookjesstad: zijn gouden torens in allerlei vormen, zijn gekleurde kloosters en kerken, zijn kleine straatjes. De totale compositie is verassend harmonieus en een verademing na alle grauwheid van Siberië. 

Het stadje kent bijna meer kerken dan inwoners. Het meest sprekend vonden wij het oude Kremlin en het uit de 14de eeuw stammende Euthymiosklooster. Ook na een meerdaags verblijf zal Suzdal blijven verassen.
Ondanks de kleinschaligheid kunnen wij het pad naar onze camping niet terug vinden. Als we op de parkeerplaats aankomen hebben we de nodige kilometers in onze benen zitten. De resterende tijd brengen we door met het maken van het verslag en het uitzoeken van de bijhorende foto’s. 

Donderdag 12 juli
Vertrek naar Vladimir. Ook hier hebben we een prima overnachtingsplek. We staan in een klein parkje behorend bij een enigszins verwaarloosd Sovjethotel, Kliasma genaamd. Het is goed weer, we kunnen buiten zitten, onze camper uitruimen en een wasje doen. We genieten van een dag rust.
‘s Middags komen George en Wil met een trieste mededeling. Door ernstige privé-omstandigheden in hun gezin willen ze zo snel mogelijk naar Nederland afreizen. We zijn aangeslagen, vinden het vreselijk voor hen. Jan en Stini bieden aan met hen mee te reizen naar Nederland. Leen en Lenie zullen de zaken tot aan Vilnius overnemen. 

Vrijdag 13 juli
We nemen afscheid van George, Wil, Jan en Stini en zwaaien hen uit. Voor ons komt er een busje voor een stadstoer in Vladimir. Voor het eerst starten we een stadsexcursie met droog weer. We hebben een uitstekende Duitssprekende gids. Ze vertelt boeiend en geeft veel achtergrondinformatie.

In tegenstelling tot Suzdal is Vladimir meer een moderne stad met hier en daar mooie kerken en gebouwen. Ze heeft alle allure van een oude stad verloren door de vele, ook vaak nog lelijke, Sovjet nieuwbouw.
We bezoeken de Gouden Poort, een oude verdedigingstoren. Het is druk rond de toren. Op vrijdag en zaterdag zijn er trouwpartijen. Een van de trouwrituelen is drie keer rond de stadstoren te rijden hetgeen leidt tot een grote verkeerschaos.
Er zijn twee gebouwen die grote indruk op ons hebben gemaakt: de kathedraal van de Maria ten hemelopneming en de Dimitrikathedraal, beiden zijn juwelen van Russische (en Italiaanse) architectuur.
We lunchen bij terugkomst gezamenlijk in het hotel en gaan daarna verder met onze voorbereidingen voor de website. 

Zaterdag 14 juli
Op naar Moskou. Onze campingplek is bekend en ligt met de metro 20 minuten van het centrum af. We moeten er alleen nog zien te komen. Moskou is met zijn 12 miljoen inwoners een gigantisch grote stad. En ook al is er een zesbaans rondweg (de Mkad) om de stad, de goede afslag vinden is een hele klus. Zeker als blijkt dat het hotel aan de andere kant van de weg ligt. Uiteindelijk vinden wij de grote parkeerplaats van het Rushotel.

Om te kunnen douchen huren wij een hotelkamer in een nog niet gerenoveerd gedeelte van het hotel voor een gigantische prijs, die in geen enkele verhouding tot het gebodene staat. Daarnaast wordt voor het gebruik van de parkeerplaats, elektriciteit en water ook nog een flink bedrag gerekend.
Gelukkig heeft het Rushotel internet zodat wij het laatste gedeelte van onze reis door Mongolië kunnen afronden en verzenden.
Het was de bedoeling van Wil en George dat Roman bij aankomst in Moskou zou moeten vertrekken. De groep vindt dit echter een te abrupte afsluiting van drie maanden samen optrekken. De moeder van Roman is inmiddels in Moskou gearriveerd om haar zoon op te halen en kennis met de groep te maken. Ze verblijft bij familie in Moskou. Samen met Roman zal zij de volgende dag de excursies door Moskou mee maken. Er zijn vier mensen minder dan oorspronkelijk gepland, twee erbij lijkt ons dus geen probleem.
Marijke en ik gaan naar de bistro van het hotel om iets te eten. Gezien de enorme prijzen houden wij het bij een salade. Wij denken een maaltijdsalade te krijgen (20 euro p.p.). Als de ober het bord voor mij neer zet kan ik nog net mijn lachen inhouden totdat hij verdwenen is. Op een groot wit bord staat iets meer dan een vingerhoedje salade, eerder een amuse dan een maaltijdsalade. We zijn blij het glas wijn achterwege gelaten te hebben.
Voor onze camper nemen we een glas wijn en kaas en vullen op deze manier onze avondmaaltijd aan. 

Zondag 15 juli
Om 9 uur staat er een busje voor ons klaar voor een rondtoer door Moskou. Ook deze keer treffen we het met onze gids. Ze is enthousiast, goed geïnformeerd en geïnteresseerd in onze tocht door Mongolië. Roman en zijn moeder zijn inmiddels ook gearriveerd.
Voor onze eigen documentatie vinden wij het belangrijk om alle bezienswaardigheden van vandaag kort te benoemen en uit te werken. Niet geïnteresseerden kunnen beter verder lezen vanaf maandag 16 juli.

We zijn vroeg bij het Kremlin en worden daardoor nog niet door horden toeristen omgeven. Het Kremlin ligt op de linkeroever van de rivier Moskva op de hoge Borovitsky-heuvel. Dit is het oudste gedeelte van de stad: al in de 11de eeuw stond hier een nederzetting. Het Kremlin is gebouwd in de vorm van een driehoek. De hoge ommuring (15de eeuw) met zijn 19 torens, waarvan er geen twee gelijk zijn, is bepalend voor Moskou. Op 5 van de torens staat een gigantische ster met een doorsnee van 3,5 meter. De hoogte van de muren varieert van 5 tot 19 meter en de dikte van 3,5 tot 6,5 meter. De totale muur is 2235 meter lang. We komen langs het Grote Kremlinpaleis (1850), het wordt nu gebruikt voor officiële staatsbezoeken en ontvangsten.
We bezoeken met de gids de Maria Hemelvaartkathedraal (1475), de belangrijkste bisschoppelijke kerk van Rusland. De kerk is ontworpen door een Italiaanse architect (Fioravanti). In deze kerk werden grootvorsten en tsaren gekroond en patriarchen gewijd. De kerk imponeert door prachtige fresco’s uit de 15de en 17de eeuw. Opvallend is de mooi in hout bewerkte keizerlijke zetel van tsaar Ivan de Verschrikkelijke.Daarna gaan we naar de Maria Boodschapkathedraal (1485). Het was de privé-kerk van de Moskouse grootvorsten en tsaren, hier werden huwelijks- en doopplechtigheden gehouden. De schitterende iconostase, de gesmede ijzeren deuren, de prachtige ingelegde vloer geven deze kerk een rijke uitstraling.
In de buurt van het Patriarchenplein komen wij langs het Facettenpaleis, zo genoemd omdat de facade van het gebouw met witte geslepen steen is bekleed. De witte steen steekt opvallend af tegen de andere gebouwen.
Op het Rode Plein flaneren wij langs het mausoleum van Lenin en kijken naar de sprookjesachtige Basiliuskathedraal met zijn vele kleuren. 

      

Onze gids geeft ons achtergrondinformatie bij het leven in Moskou. Het gemiddelde loon van een werknemer is ongeveer 300 euro per maand. De kosten van levensonderhoud zijn even duur zo niet duurder dan in Nederland. Omdat de huren in Moskou zo hoog zijn delen vaak drie generaties samen een flat. De oude flatgebouwen zijn klein en hebben nauwelijks keukens, men was in de communistische tijd gewend om in de daarvoor bestemde gaarkeukens te eten.
De meeste Moskovieten gaan in het weekend naar hun datsja: een buitenhuisje buiten de stad op het platteland. Toen Chroetsjov aan de macht kwam heeft hij alle Moskovieten een stukje grond voor een datsja geschonken. Leuke geste die hem aanvankelijk geliefd maakte bij de inwoners vaan Moskou.
Ook over de pas overleden Jeltsin wordt met bewondering gesproken. In tegenstelling tot Gorbatsjov, die in het buitenland meer waardering kreeg dan in eigen land. Hij bewoont met zijn dochter een flat in Moskou en treurt nog steeds om zijn overleden vrouw Raisa, aldus onze gids.
Onze bus brengt ons naar de rivier de Moskva. Aan deze rivier stond de Christus Verlosserkathedraal, gebouwd in 1880 als monument ter herinnering aan de overwinning van Rusland op Napoleon in 1812. De kathedraal werd in 1931 opgeblazen en op deze plek werd een openluchtzwembad geopend. De kathedraal is in zijn originele vorm op dezelfde plaats herbouwd en in 2000 ingezegend. Het is een goed voorbeeld van het rijke Russisch-orthodoxe leven. Helaas heeft Ruud dit alles niet kunnen zien omdat zijn driekwart broek niet de gewenste lengte had en hij daardoor de kerk niet in mocht!
We rijden langs de gebouwen van de staatsuniversiteit van Moskou, het Ministerie van Buitenlandse Zaken en het Ministerie van Verkeer en Communicatie. Imponerende gebouwen opgetrokken in de stijl van het neoclassicisme.

Onze interesse in kerken en gebouwen heeft nu zijn dieptepunt bereikt. Om die reden worden we afgezet in Arbat om te winkelen en onze boodschappen te doen. De Arbat is een wijk in Moskou met een heel speciale sfeer, misschien een beetje vergelijkbaar met de Jordaan in Amsterdam. Er zijn vele terrasjes en eettentjes. Het bruist van activiteit en levenslust. Veel kunstenaars hebben in deze wijk hun onderkomen gezocht. Wij vinden het heerlijk om enkele uren door deze levendige autovrije straatjes te dwalen. Rond 6 uur zijn we terug op onze campingplek. 

Roman en zijn moeder treffen de voorbereidingen voor de afscheidsborrel. We krijgen vette spek met wodka, de originele Oekraïnse combinatie van drank en eten. Zijn moeder heeft voor ons een compilatie van de vele internetfoto’s gemaakt en een souvenir uit de Oekraïne voor ons meegenomen. Een attent gebaar.
Wij hebben voor Roman een enveloppe met inhoud. Hennie bedankt hem namens ons voor zijn tolken en andere activiteiten. Rond 8 uur zwaaien we Roman en zijn moeder uit en constateren wij dat de groep steeds kleiner, maar beslist niet ongezelliger wordt.

Maandag 16 juli
Met het hotelbusje worden we naar het metrostation gebracht om de “ondergrondse paleizen van Moskou” te bekijken. De prachtige muurschilderingen, de bronzen beelden en de kleurrijke mozaïeken geven de Russische strijd voor vrijheid en onafhankelijkheid door de eeuwen heen weer. Elk station is anders en heeft een heel eigen sfeer. Opvallend is het afwezig zijn van graffiti en rondzwervend vuil.

         

Na deze zelfgeorganiseerde groepsexcursie, waar we van hebben genoten, gaat ieder lunchen om na twee uur elkaar weer op het Rode Plein te ontmoeten.
Marijke en ik zoeken een terras uit met zicht op het Bolsjoi Theater. We bestellen een huisgerookte forel met salade en drinken daar een goed glas wijn bij en zijn volkomen tevreden met ons leven.
Daarna kijken we naar een boekenwinkel voor de Lonely Planet over Rusland. Na veel zoeken worden we beloond. Als laatste nemen we nog even een ijsje in Poem (overdekt winkelcentrum) en ontmoeten daar een moeder met dochter op “roots-reis” door Rusland.
Terug bij het busje doen we onze laatste internetklussen voor deze dag en gaan slapen. 

Dinsdag 17 juli
Onze laatste dag in Moskou. We maken een boottocht op de rivier de Moskva. De gisteren gemaakte rondtour door de stad ziet er vanuit waterperspectief heel anders uit. Het grote beeld van Peter de Grote op zijn schip verheft zich hoog boven het water en lijkt ons bijna de doorgang te versperren.

Na anderhalf uur varen gaat ieder zijn eigen weg. Wij gaan met Ruud en Hennie het Nieuwe Maagdenklooster bezoeken. Maar eerst eten we blini’s in een Slavisch restaurant. 

Bij aankomst blijkt het hele kloostercomplex gesloten te zijn. Onze reisgids noemde alleen het museum. Gelukkig is de begraafplaats van het klooster wel toegankelijk. Op deze begraafplaats worden belangrijke politieke en culturele figuren begraven. Wij hebben even bij het graf van Jeltsin gestaan en ook het graf van Raisa Gorbatsjov gevonden.
Rond 8 uur zijn we terug op onze parkeerplaats en daar horen we dat Jansje en Bertus en Lute en Jannie morgen afhaken om naar Petersburg te gaan. Het valt een aantal mensen nogal rauw op hun dak omdat zij niets van deze plannen afwisten. Ik wist van hun intentie, maar dacht dat dit idee was overgewaaid omdat ik er niets meer over hoorde. Petersburg is vlakbij en het Russische visum drie maanden geldig, daarom zouden bij betere organisatie meer mensen zijn meegegaan. Voor ons geldt het niet, wij moeten op tijd terug zijn voor Syrië en Jordanië.
‘s Avonds is er een afscheidsborrel in het hotel en morgen zwaaien wij ook dit viertal uit. 

Woensdag 18 juli
Het is bij vertrek 22 graden. We rijden om half 9 weg, spits in Moskou op de Mkad. Ruud voorop. Na anderhalf uur zijn we eindelijk in het buitengebied en wordt de verkeersdrukte minder.
Als we in het begin van de middag op de gereserveerde TIR-plaats aankomen zouden we graag nog enkele uren doorrijden, maar het avondeten is hier al vastgelegd. Leen krijgt het voor elkaar om zonder tolk groentesoep, schnitzel, salade en wodka te bestellen en wij om te vragen of we ons kartonnen tankje met wijn mee kunnen nemen!  Zolang er niet gepraat wordt over de frustraties van de reis is de sfeer gezellig en ontspannen. 

Donderdag 19 juli
Op wegen met diepe spoorvorming in de lengte en de breedte is 400 km rijden geen sinecure. Toch walst ons busje overal overheen, hetgeen je niet kunt zeggen van de op de kop liggende vrachtwagens in de berm. We vragen ons af hoeveel mensen vandaag op dit stuk weg dodelijk verongelukt zijn. Aan de toestand van de wagens te zien zeker twee.

Er is een camping in Sebez vlak achter het plaatselijke motel. Ook hier wordt alleen Russisch gesproken en met een door Herman en Tineke gekocht Russisch kookboek proberen wij de maaltijd voor de avond te bestellen. De kokkin heeft het over karbonades en courgettes. Het lijkt ons lekker. Uiteindelijk bestaat onze maaltijd uit schnitzel en gemengde salade. Ook goed. Na een boeiend tafelgesprek met Tineke en Herman over intuïtie en toeval is ook deze dag snel voorbij.
Morgen gaan we de grens over naar Letland.

Naar verslag Baltische Staten  – Ardennen